RACS

Opentherm Gateway met USB via LAN op Home Assistant aansluiten

raarnts — Wed, 09 Dec 2020 09:05:29 +0000

Ik heb een inmiddels wat oudere OTGW welke middels USB verbonden kan worden. Omdat mijn ketel niet in de buurt staat van mijn NAS, kan ik de OTGW niet direct aansluiten op de NAS. Beste manier van aansluiten zou zijn via het netwerk. Omdat ik een oudere OTGW heb is dat minder makkelijk te realiseren. Ik heb de aanschaf van een nieuwe OTGW met ethernet module overwogen maar omdat ik ook nog een Raspberry Pi 2B ongebruikt heb liggen ben ik voor een andere oplossing gegaan. Ik heb namelijk de Pi aangesloten op de OTGW middels USB en de USB poort vervolgens met behulp van ser2net beschikbaar gesteld op het netwerk. Hierdoor kwam de OTGW in Home Assistant beschikbaar.

De eerste stap was een nieuwe installatie van Raspbian. Ik heb daarvoor gebruik gemaakt van de Raspberry Pi Imager: https://downloads.raspberrypi.org/imager/imager.exe.

Hiermee kan eenvoudig een image naar een SD kaart geflashed. Kies de aanbevolen versie.

Mijn Pi heeft een beeldscherm (en anders was de HDMI poort handig geweest) en ik heb een toetsenbord en muis aangekoppeld. Dit is het makkelijkst om de configuratie af te ronden. Stel bij de initiële boot zoveel als mogelijk standaard in. Als het systeem klaar is, ga dan naar Voorkeuren – Raspberry Pi Configuratie.

Tab System: Geef een geschikte hostnaam (raspberry-LAN) en verander het wachtwoord () voor de standaard user (pi)
Tab Interfaces: zet minimaal SSH aan en optioneel VNC
Tab Localizatie: stel zonodig e.e.a. in (als dat al niet bij de initiële setup is gebeurd

Sluit nu de Pi aan op het LAN. De Pi heeft een vast IP adres nodig. Dat kan ingesteld worden op de Pi zelf maar ik doe dat liever op de DHCP server zodat het makkelijker is overzicht te houden van de gebruikte IP adressen. In mijn geval is het adres 192.168.178.105

Er kan nu met PuTTY of VNC als je dat hebt ingesteld, verbinding met de Pi gemaakt worden. Zelf maak ik gebruik van VNC zodat beheer op afstand wat makkelijker wordt.

Na installatie van de Pi heb ik deze in de patchkast nabij de ketel geplaatst. In deze kast heb ik ook de OTGW geplaatst en deze aangesloten op de ketel en thermostaat. Tenslotte heb ik de OTGW middels USB aangesloten op de Pi en de Pi aangesloten op het LAN.

Opentherm Monitor op Pi

Als volgende stap heb ik de opentherm monitor geïnstalleerd. Dit is niet echt noodzakelijk maar geeft wel de mogelijkheid direct en eenvoudig te controleren of de OTGW correct werkt. Open een browser window op de Pi (via VNC of direct op de Pi) en download de opentherm monitor: http://otgw.tclcode.com/download/otmonitor-ahf

Deze komt in /home/pi/Downloads te staan. Verander de rechten zodat het bestand uitvoerbaar wordt.

Controleer nu op op welke USB poort de OTGW terecht is gekomen:

sudo dmesg | grep “tty”

sudo ls –l /dev/ttyU*

Het is handig te zorgen dat de OTGW op USB0 komt. Een aangesloten toetsenbord en muis zouden dit kunnen verstoren en er voor zorgen dat de OTGW later op een andere poort terecht komt als de Pi standalone werkt. Als je gebruik maakt van VNC (en lokaal geen toetsenbord en muis meer hebt aangesloten) heb je dat probleem niet.

Start nu OT monitor en maak een connectie met de OTGW (serialport – /dev/ttyUSB0). Sluit de configuratie en open de log. Als alles goed is worden er nu berichten van de ketel zichtbaar. Sluit tenslotte de monitor (zodat de USB poort weer vrij komt.

Ser2net

De installatie van ser2net doe je vanuit een LXterminal (VNC) of PuTTY. Voer na het inloggen de volgende commando’s uit:

sudo bash
apt update
apt upgrade
apt install ser2net
nano /etc/ser2net.conf
Voeg nu de volgende regel toe:
6001:raw:600:/dev/ttyUSB0:9600 8DATABITS NONE 1STOPBIT banner
Sla het bestand nu op en sluit af
/etc/init.d/ser2net restart
dit commando faalt soms. Voer het commando dan opnieuw uit
/etc/init.d/ser2net status
Hiermee wordt de status opgevraagd. Controleer of alles OK is

Ik heb een reboot uitgevoerd om te controleren of ser2net blijft draaien. En dat blijkt het geval. Mocht dat niet zo zijn dan kan met crontab de deamon alsnog automatisch gestart worden:

[sudo bash]
crontab –e
Dit maakt indien nodig een crontab aan en vraagt waarmee je wilt editen. Kies voor nano
Voeg de volgende regel toe:
@reboot sleep 60 && /etc.init.d/ser2net
Later nogmaals editen gaat met crontab –e

Nogmaals getest. Terwijl OT monitor op de laptop draaide (voor installatie zie hierna) de Pi gereboot. De monitor krijgt geen berichten meer en na enige tijd komen deze vanzelf weer door. Hiermee is aangetoond dat ser2net automatisch bij een reboot start.

Opentherm monitor op laptop

Download nu de opentherm monitor naar de laptop: http://otgw.tclcode.com/download/otmonitor.exe

Plaats het bestand op een handige plaats en start de monitor. Maak een connectie met 192.168.178.105:6001 (gebruik het IP adres van de Pi)

Als alles goed is gegaan komen nu netjes alle berichten door.

LET OP: OTGW kan maar met 1 client tegelijk werken. Sluit daarom de monitor als de OTGW in home assistant wordt gebruikt. En vergeet ook niet de monitor op de Pi te sluiten.

OTGW integratie op Home Assistant

Als je home assistant installatie in orde is, is het toevoegen van de integratie erg eenvoudig. Ga naar Integraties en kies voor het toevoegen van een integratie. Zoek de OpenTherm Gateway. Bij de configuratie Dient een naam ingevuld te worden. Ik heb eenvoudig voor CV gekozen. Tenslotte dient de URL ingevuld te worden. Het veld id kan leeggelaten worden. Let op: het veld URL is wel een dingetje, duidelijk een gevalletje RTFM. In mijn geval dient het veld het volgende te bevatten:

socket://192.168.178.192:6001

Het IP adres is dat van de Pi en het poortnummer is het poortnummer dat je aan de configuratie van ser2net hebt toegevoegd.

Na het toevoegen van de integratie kun je de OTGW in home assistant gebruiken. Ik maak gebruik van verschillende Lovelace dashboards en een daarvan heb ik geen configuratie van de UI voor toegepast zodat in dat dashboard automatisch nieuwe entiteiten worden toegevoegd. In mijn geval was automatisch een thermostaat kaart toegevoegd waarin ik direct via de OTGW de stand van de thermostaat kon aflezen EN instellen.

Als je installatie niet op orde is

Mijn home assistant draait in een Docker container. Mijn productiecontainer draaid op de standaard poort 8123. Voor testdoeleinden heb ik extra containers die op een andere poort dan 8123 draaien. Ik heb eerst de OTGW integratie geïnstalleerd in een wat oudere versie van HA (0.101 dacht ik maar weet heet niet zeker meer) in een testcontainer. Dat werkte goed totdat ik de container een upgrade gaf naar de laatste versie (0.118) van HA. Ook de standaard weerintegratie werkte niet meer. Alles wees op het niet kunnen bereiken van de buitenwereld. Aan het netwerk was niets veranderd en de firewall bevatte de juiste regels om het verkeer toe te staan. Op de een of andere manier was het routeren van netwerkverkeer verstoord. Het was niet zo dat niets meer met iets buiten de container kon werken. De MQTT server en de MariaDB server (beide Docker containers op dezelfde NAS) waren wel bereikbaar en werkten correct. Ook de verbinding met mijn Tradfri gateway of Velux gateway (externe devices op het LAN) waren bereikbaar en de integraties werkte goed.

Uiteindelijk heb ik een test gedaan door de testcontainer aan het ‘host’ netwerk te koppelen. Hiertoe moest eerst de productiecontainer gestopt omdat in het host netwerk port translation niet werkt. Alleen door deze aanpassing werkte alles weer zoals voorheen. Voor nu heb ik het even gelaten en de OTGW integratie in de productieomgeving geïnstalleerd. Die werkt nu naar behoren.

En verder

Als vervolgstap wil ik uitzoeken wat er is veranderd waardoor de testomgeving niet meer bepaalde netwerkverbindingen kan maken. Hoewel mijn eerste reactie is, dat komt door een aanpassing aan HA, hoeft dat niet het geval te zijn. Immers, de standaard weer integratie werkte ook niet meer in de oude versie van HA, terwijl die het wel heeft gedaan in het verleden. Het zou namelijk ook aan een nieuwere versie van Docker of het Synology OS kunnen liggen. Zoals gezegd, de weer integratie werkte al niet meer maar de OTGW integratie wel. En een aantal andere integraties werkte ook. Het zo maar kunnen zijn dat alleen de initiële verbinding een probleem is voor OTGW en als deze eenmaal is gemaakt, de boel blijft werken. Pas nadat ik een update had uitgevoerd waren de problemen met OTGW merkbaar, de update hoeft echter niet de oorzaak te zijn. Mocht iemand suggesties hebben voor een eventuele oplossing dan hoor ik dat graag.

Ikea Tradfri

raarnts — Mon, 23 Nov 2020 08:03:25 +0000

Ik heb nu circa 20 Ikea Tradfri lampen, de meeste van het type GU10. Deze lampen kunnen gedimd worden en tevens kan de kleurtemperatuur aangepast worden. Met de afstandsbediening kun je alleen tussen drie standen drie kleurstanden kiezen maar met de app en via de gateway kun je alle tussenwaarden tussen koud wit en warm wit instellen.

Het koppelen van de lampen en afstandsbedieningen is goed beschreven in de documentatie van Ikea en ook de app geeft goede informatie hoe je moet koppelen. Daar wil ik dus niet verder op ingaan.

Probleem met Tradfri integratie (time-out)

Toen ik de eerste keer de gateway wilde koppelen aan HA ging dat zonder problemen. Eerst het IP adres in configuration.yaml ingevoerd waardoor de integratie werd herkend en vervolgens het secret in HA ingevoerd. Werkte prima en ik kon eenvoudig via HA de lampen in en uit schakelen. Helaas was de versie van HA die ik gebruikte (0.107.7) niet stabiel. Na enkele dagen werkte de Tradfri integratie niet meer hetgeen alleen door een reset opgelost kon worden. Ik heb daarom met een automatisering HA elke nacht laten resetten.

Om te voorkomen dat ik met experimenteren de installatie van HA om zeep help, heb ik ook een tweede container met HA draaien op poort 9000. Die tweede container heb ik regelmatig geupdate naar een nieuwere versie. Toen ik toekwam aan het testen met de Tradfri integratie kreeg ik deze niet werkend. Dat was inmiddels met versie 0.118.1. Om te voorkomen dat ik eventueel last had van oude meuk, heb ik zelfs een geheel nieuwe container aangemaakt maar telkens als ik de integratie wilde configureren, kreeg ik een time-out foutmelding. De productiecontainer (versie 0.107.7) bleef echter goed werken. Ik heb vervolgens bewust een fout IP adres ingevoerd en dat gaf dezelfde foutmelding, dat zette me aan het denken. Berichten komen niet aan bij de gateway, dat moet wel aan de firewall liggen.

Ik heb daarom (nogal lomp) twee nieuwe regels voor de firewall van de NAS aangemaakt. Een voor in-bound en een voor outbound verkeer op de poorten 5683 en 5684. Ik vermoed dat alleen outbound 5684 benodigd is maar dat zoek ik later nog uit.

Dit werkte en nu is de productiecontainer ook op versie 0.118.1 gebracht. De automatisering die elke nacht HA reset is inmiddels weer verwijderd.

Waarom een oude versie van HA zonder de firewall rules werkt is me nog steeds een raadsel, als iemand een idee heeft hoor ik dat graag.

Buitenverlichting

Inschakelen

Een deel van de verlichting wil ik schakelen op een astronomische klok. Daartoe heb ik eerst een groep aangemaakt zodat ik niet elke lamp apart hoef te schakelen. In group.yaml heb ik de volgende regels opgenomen

buitenverlichting_1:
  entities:
    - light.patio_links
    - light.patio_midden 
    - light.patio_rechts
    - light.schuur_links
    - light.schuur_midden
    - light.schuur_rechts

Vervolgens heb ik een automatisering ‘Zonsondergang’ aangemaakt. deze gebruikt een trigger met de volgende eigenschappen:

Trigger-type: Numerieke staat
Entiteit: sun.sun
Attribuut: Elevation
Onder: -0.2

Ik gebruik de Elevation omdat daarmee beter is te regelen wanneer de verlichting moet schakelen dat bijvoorbeeld de eigenschap zonsondergang. Omdat ik met een andere automatisering de verlichting op een bepaald tijdstip dim voor de nacht, heb ik ook een voorwaarde nodig. Met deze voorwaarde voorkom ik dat de de automatisering ‘Zonsondergang’ getriggerd wordt als de stand van de zon veranderd en daarmee de verlichting weer op ‘vol’ wordt gezet. De voorwaarde heeft de volgende eigenschappen:

Type-voorwaarde: Tijd
Vaste tijd
Nadat: 15:00:00
Alle dagen van de week enabled

Tenslotte twee acties met de volgende eigenschappen:

Type actie: Service aanroepen
Service: light.turn_on
Service data:
    entity_id: group.buitenverlichting_1
    brightness: 175
    color_temp: 350
    transition: 10

Type actie: Service aanroepen
Service: light.turn_on
Service data:
    brightness: 225
    color_temp: 350
    entity_id: light.voordeur

Bij de eerste actie heb ik transition gebruikt. Daarmee wordt ingesteld hoelang het duurt voor de verlichting helemaal is ingeschakeld. HA zal dan stapsgewijs de brightness verhogen totdat het gevraagde niveau is bereikt (in dit geval duurt dat 10 seconden)

Uitschakelen

Voor het uitschakelen van de lampen heb ik de automatisering ‘Zonsopgang’ gemaakt met de volgende trigger:

Trigger-type: Numerieke staat
Entiteit: sun.sun
Attribuut: Elevation
Boven: -0.6

en de volgende acties:

Type actie: Service aanroepen
Service: light.turn_off
Service data:
    entity_id: group.buitenverlichting_1
    transition: 10

Type actie: Service aanroepen
Service: light.turn_off
Name(s) of entities to turn off: light.voordeur

Bij de laatste actie heb ik geen gebruik gemaakt van de service data maar direct de entiteit ingevuld. Ik heb dat gedaan om te laten zien dat de entiteiten op twee manieren ingevuld kunnen worden, voor de werking maakt het niets uit.

Nachtstand

Tenslotte heb ik nog een derde automatisering ‘Nachtstand’ gemaakt om de verlichting op een bepaald tijdstip te dimmen. Deze automatisering heeft de volgende eigenschappen:

Trigger-type: Tijd
Vaste tijd
Op tijd: 23:00:00

Type actie: Service aanroepen:
Service: light.turn_on
Service data:
    entity_id: group.buitenverlichting_1
    brightness: 60
    color_temp: 350
    transition: 15

Type actie: Service aanroepen
Service: light.turn_on
Service data:
    brightness: 60
    color_temp: 350
    entity_id: light.voordeur

Verlichting binnen

In de aanbouw heb ik twee groepen spots die ik wil bedienen met pulsdrukkers. Een puls schakelt de groep aan in gedimde toestand als deze uit is of schakelt de groep uit als deze aan is. Twee pulsen schakelt de groep aan op volle sterkte zowel vanuit een uit als een gedimde positie. Continue indrukken dimt de groep en eerst een puls en dan ingedrukt houden laat de groep sterker branden.

Dit wil ik realiseren door met een Arduino de pulsdrukkers uit te lezen en het resultaat middels mqtt berichten door te geven aan HA. HA zal vervolgens met automatiseringen de verlichting schakelen. In ene volgende blog zal ik hier verder op ingaan.

Installatie OpenHAB op Raspberry PI

raarnts — Sun, 15 Jul 2018 10:17:58 +0000

Installatie van OpenHABian

Ik heb gekozen voor OpenHabian in plaats van het separaat installeren van Raspbian en OpenHAB. OpenHABian is een kant en klare versie van Raspbian met OpenHAB en diverse standaard tools en instellingen. Het betreft in de basis een headless versie maar het is mogelijk een display aan te sturen.

Ik gebruik een Raspberry PI 2B welke is voorzien van een 7” touchscreen. Dit touchscreen wordt echter niet gebruikt (zou wel kunnen maar ik heb er voor gekozen dit niet te doen).

Informatie over de installatie is te vinden op https://docs.openhab.org/installation/openhabian.html

Installatie

Download de laatste versie van https://github.com/openhab/openhabian/releases en schrijf deze naar een SD card (bv. Met etcher https://etcher.io/)

Indien de PI uitsluitend via WiFi gebruikt gaat worden, is het noodzakelijk dit eerst in te stellen alvorens de PI op te starten. Indien de ook gebruik kunt maken van ethernet, is dit niet nodig en kan eventueel later, via de ethernetverbinding, Wifi ingesteld worden. Om WiFi in te stellen dient eerst het bestand openhabian.conf aangepast te worden:

Open de file openhabian.conf op de SD card (staat in /etc)
Vul waarden in voor wifi_ssid en wifi_psk
Sla de wijzigingen opPlaats nu de SD card in de PI en start deze. Wacht 15 tot 45 minuten (ja, het kan soms erg lang duren alvorens de initiële setup is uitgevoerd, geduld is een schone zaak). En omdat er headless wordt gewerkt, zie je niet eenvoudig wanneer de installatie gereed is. Lang genoeg wachten dus of steeds proberen verbinding te maken.

IP-adres

Het is belangrijk dat de PI een vast IP-adres krijgt. Dit kun je op de PI configureren of, zoals ik heb gedaan, een vast IP-adres op de DHCP server instellen voor de PI. Ik heb voor het laatste gekozen omdat ik tijdens de ontwikkelfase de PI op twee verschillende locaties (met verschillende netwerkadressen) heb gebruikt.

Ik heb internet van Ziggo en maak gebruik van de DHCP server van de Ziggo router. Op deze router kun je een vaste IP-adres instellen voor het MAC-adres van je PI.

Het is verstandig om vooraf een nummerplan te maken voor devices. Ik heb gekozen voor het volgende plan:

Netwerk devices: 1..9
In deze reeks heb ik onder andere de Ziggo router, 2 WiFi access points en een printer
DHCP reeks: .138
Gebruik vaste IP-adressen uitgegeven door DHCP vanaf 90:
Telefoons: 90..99
- 90: MAC: 60:a3:7d:31:f0:f3 LulijzerRob
- 91: …
Servers: 100..109
- 100: MAC: 60:e3:27:17:53:b5 PI
  Raspberry PI 2 met OpenHAB en MQTT broker
- 101: MAC: PI
  Testomgeving voor OpenHAB. Heeft een eigen MQTT broker maar kan ook gebruik maken van de productieomgeving
- 102: …
ESP8266 modules: 110..114
- 100:
- 111: MAC: 60:01:94:30:57:c9 ESP_Easy_test ESP8266-01 module
Sonoff POW modules: 115..119
- 115: MAC: 68:c6:3a:ce:06:87 ESP_Easy_POWR2_01 unit: 1
Sonoff TH modules: 120..124
- 120:
- 121: MAC: 2c:3a:e8:3b:26:32 ESP_Easy_TH10_01 unit: 2
Sonoff Basic modules: 125..138
- 125: MAC: 84:f3:eb:af:a0:23 TASMOTA_BASIC_01

Ik overweeg over te gaan naar een klasse B adres range zodat er wat meer ruimte komt in het nummerplan.

In dit geval is er dus een vast IP adres gekoppeld aan het MAC adres van de PI: 192.168.178.100

OpenHAB is te nu bereiken op \\192.168.178.100:8080

Openhabian Configuration tool

Het Openhabian Configuration tool is handig voor updates, upgrades en het in- of uitschakelen van basis componenten.

Als je nog geen PuTTY (https://www.putty.org/) of vergelijkbare SSH client, installeer deze dan eerst.

Open PuTTy en maak een verbinding met de PI (in mijn geval 192.168.178.100 port 22). Log in met userID “openhabian” en password “openhabian”. Maak het window groter zodat het tenminste 120 kolommen heeft. Dit is nodig voor het configuratietool (groter maken kan ook nog als het tool reeds is gestart).

Start nu het configuratietool: sudo openhabian-config

Voer nu de volgende acties uit:

Doe eerst een update en een upgrade (01 en 02). Hiermee is je installatie weer up-to-date
Kies 10 Apply Improvements
- Voer alle opties uit
Kies 20 Optional components
Kies in ieder geval de volgende componenten:
- 21 Log Viewer
- 23 Mosquitto
  Ik heb Mosquitto geïnstalleerd zonder password, dit is echter later aan te passen. Gebruiker is openhabian
30 System settings
- 31 Change hostname
  Hostname aangepast naar “RobsSmartHome”
- 32 en 33 eventueel gebruiken om system language en timezone aan te passen
- 34 Passwords
  Hier kun je passwords aanpassen (sterk aan te bevelen)

Password met optie 34 aanpassen was bij mij geen succes. Ik weet niet wat er fout ging maar daarom heb ik de passwords maar op normale manier aangepast:

Linux system
sudo passwd
oud: openhabian
nieuw:
Samba
sudo smbpasswd openhabian
oud: openhabian
nieuw:

Logviewer

Erg handig (zeg maar noodzakelijk) is de logviewer, welke is te bereiken op poort 9001. Je kunt de logviewer ook vanuit het dashboard activeren maar standaard staat de verwijzing naar het juiste IP-adres niet goed. Om de logviewer vanuit het dashboard te bereiken dien je de volgende aanpassing te plegen:

sudo nano /etc/openhab2/services/dashboard.cfg
zoek naar viewer, dan kom je bij de log viewer settings
pas de link aan zodat het juiste ip-adres gebruikt wordt
sla het bestand op en sluit af

Bestanden benaderen met Windows verkenner

Ik vind het handig om met de Windows Verkenner bestanden op de PI te kunnen benaderen. Type hiertoe in de adresbalk, vooraf gegaan door dubbel back-slash, het IP-adres van de PI in (in mijn geval \\192.168.178.100. Er wordt dan om de smb userid en wachtwoord gevraagd. Zelf heb ik de door de PI geboden shares als netwerk drive gemapped.

Om met een tool als Visual Code Studio of vergelijkbare editor eenvoudig aanpassingen te kunnen plegen, is het nog wel noodzakelijk de toegangsrechten van de bestanden aan te passen (in PuTTY met chmod, als je niet weet hoe: https://www.nucleus.be/helpdesk/webhosting/linux-file-permissions-en-ownership/)

VNC

Het is niet de bedoeling van OpenHabian maar als je perse wilt, kun je met VNC de PI gebruiken. Hier een verkorte instructie:

sudo apt install raspberrypi-ui-mods
sudo reboot
sudo apt-get update
sudo apt-get install realvnc-vnc-server realvnc-vnc-viewer
sudo raspi-config
5 Interface options – P3 VNC
vncser –randr 1280×800
Let op welk ip adres wordt terug gegeven en vooral de poort (192.168.178.100:1). Je kunt natuurlijk ook andere schermafmetingen opgeven.
Maak nu een VNC verbinding met de PI met je favoriete VNC client. Zelf gebruik ik RealVNC (https://www.realvnc.com/en/)